การดูแลหลังศัลยกรรมในช่องปาก: การกัดผ้าก๊อซ, การหยุดเลือด, และการปฏิบัติต่างๆ

บทความนี้ หมอจะแนะนำการดูแลหลังจากที่เราได้ทำการศัลยกรรมในช่องปาก ไม่ว่าจะเป็นการถอนฟัน ผ่าฟันคุด ตัดหรือเสริมกระดูก ทำรากฟันเทียม โดย

1.หลังจากที่ทำการรักษาเสร็จเรียบร้อย แพทย์จะทำการเตรียมผ้าก๊อซให้เรากัด ให้คนไข้กัดผ้าก๊อซ นิ่งๆ แน่นๆ กัดผ้า กลืนน้ำลาย ไม่ให้พูดหรือบ้วนน้ำลาย

โดยการบวนการหายของแผลในช่องปาก จะมีการสร้างลิ่มเลือดมาปิดแผล ซึ่งลิ่มเลือดนี้จะเป็นตัวตั้งต้นให้เกิดการสร้างเนื้อเยื่อใหม่ในอนาคต

ให้หลีกเลี่ยงการบ้วนน้ำแรงๆ โดยเฉพาะ24ชั่วโมงแรก ถ้าเราบ้วนน้ำลาย หรือพูด อาจทำให้เลือดไหลไม่หยุดและลิ่มเลือดหลุดไป จะทำให้เกิดผลซับซ้อนตามมา

2.หลังจากกัดผ้าก๊อซครบ 1 ชมแล้ว ให้เอาผ้าก๊อซออก ถ้าเลือดยังไม่หยุดไหล ให้เอาผ้าก๊อซที่เตรียมไว้สำรอง กัดซ้ำอีก 1 ชม หรือกัดจนกว่าเลือดจะหยุดไหล

(ลักษณะของเลือดที่ไหลไม่หยุดและมีปัญหาคือ เลือดสีแดงสดไหลออกมาอย่างควบคุมไม่ได้ตลอดเวลา แต่ถ้าเลือดซึมๆหรือปนน้ำลายสามารถหยุดโดยการกัดผ้าก๊อซ)

3.ห้ามเอานิ้ว ไม้จิ้มฟัน แคะบริเวณแผล และห้ามดูดแผลเล่น 

3.เมื่อยาชาหมดฤทธิ์อาจมีอาการกรามตึง เปิดปากลำบาก และมีความเจ็บปวดบ้าง ให้ทานยาแก้ปวดร่วมกับการประคบเย็น 72 ชั่วโมงและประคบอุ่นในวันต่อ มา

3.รับประทานยาตามที่แพทย์สั่ง โดยทั่วไป ยาแก้ปวดจะทานเมื่อมีอาการปวด เท่านั้น ส่วนบางกรณีที่แพทย์จ่ายยาปฏิชีวนะ ต้องทานให้ครบ

3.รับประทานอาหารโดยใช้อีกข้างไปก่อน เช่น ถ้าผ่าตัดข้างขวา ก็ให้เคี้ยวด้วยฟันข้างซ้าย หลีกเลี่ยงอาหารร้อน เผ็ด หรือรสจัดที่อาจจะระคายเคืองแผล หลังผ่าตัดวันแรกๆอาจเริ่่มต้นด้วยอาหารนิ่มๆอุ่นๆ เช่น โจ๊ก ข้าวต้ม ซุปหรือสมูตตี้

4.หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่

4.การทำความสะอาด สามารถแปรงฟันได้ตามปกติ โดยบริเวณแผลหรือใกล้เคียงต้องแปรงเบาๆ

5.ในช่วงสัปดาห์แรก ให้หลีกเลี่ยงน้ำยาบ้วนปากที่มีแอลกอฮอล์

6.ทำงานประจำวันได้ แต่อย่าออกกำลังกายเกินควร 

เมื่อยาชาหมดฤทธิ์อาจมีอาการกรามตึง เปิดปากลำบาก และมีความเจ็บปวดบ้าง ให้ทานยาแก้ปวดร่วมกับการประคบเย็น 72 ชั่วโมงและประคบอุ่นในวันต่อ มา

ถ้ามีอาการบวมหรือรู้สึกมีอาการผิดปกติควรกลับมาพบทันตแพทย์เพื่อตรวจดูใหม่ 

  • บวม
  • อาการบวมหลังการทำศัลยกรรมในช่องปากเป็นเรื่องปกติ 
  • อาการบวมจะมากที่สุดในสามวันแรกและจะค่อยๆลดลง
  • สามารถลดอาการบวมได้โดยการประคบเย็น 72 ชั่วโมงแรก (ประคบ 15 นาที เว้น 15 นาที) 
  • กรณีที่มีการเย็บแผล
  • กลับมาตัดไหม 7-14 วัน ตามที่แพทย์กำหนด
  • ห้ามเอานิ้ว ไม้จิ้มฟัน แคะ บริเวณที่เย็บแผล
  • กรณีที่มีการปลูกกระดูกหรือเหงือก
  • อาจจะพบเศษสีขาว ของ grafting material เป็นเรื่องปกติ 
  • หลีกเลี่ยงการกระทบกระเทือนหรือรบกวนบริเวณที่ทำการผ่าตัด
  • กรณีมีการผ่าตัดไซนัสร่วมด้วย
  • อาจมีเลือดออกทางจมูกในช่วงสามวันแรก ให้ซับเบาๆ
  • ห้ามสั่งน้ำมูก ดูดหลอด เป่า หรือกระทำสิ่งที่เกิดแรงดันในช่องจมูก
  • หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่

ถ้ามีอาการดังกล่าวให้ติดต่อพบแพทย์ทันที

  • เลือดไม่หยุดไหล โดยเลือดเลือดที่ไหลเป็นเลือดสดๆ ที่ออกมาอย่างต่อเนื่องและไม่สามารถคุมโดยการกัดผ้าก๊อซได้
  • อาการปวดอย่างรุนแรงที่ไม่สามารถควบคุมได้ด้วยยาแก้ปวด
  • อาการบวมมากขึ้นเรื่อยๆ
  • มีไข้ เจ็บคออย่างไรแรง
  • มีผื่น หายใจติดขัด